Sözcü’den İsmail Saymaz’a dikkat çeken açıklamalarda bulunan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şunları kaydetti: “Türkiye bu kadar zavallı mı? Sonuçlarını bilmediğimiz aşıyı 83 milyona yapacağımızı mı düşünüyorsunuz? Türkiye bu kadar mı sorumsuz davranacak? Yurt dışında akredite olan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuz (TİTCK) ve Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü laboratuvarı var. Hangi aşı olursa olsun, akredite olan, uluslararası boyutta tanınan laboratuvarlarımızda incelemelerimizi yapmadıkça (aşılara) ne ruhsat veririz, ne vatandaşımıza kullandırırız. Kim olursa olsun, BioNTech dahil.”
“İncelemeler tamamlanmadıkça vatandaşımıza aşı yapılamaz”
Batı ülkelerinde büyük rağbet görmekte olan fakat Türkiye’nin sipariş vermediği Pfizer-BioNTech aşısı hakkında da açıklamalarda bulunan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şunları kaydetti: “BioNTech, Faz 3 sonuçlarını tamamladı mı? Değil. Ne yaptı? Erken sonuçları açıkladı. Çin de erken sonuçları açıklamadıkça, biz bu sonuçları bilmedikçe, bizim Türkiye’deki sonuçlarımız ortaya çıkmadıkça, TİTCK ve Halk Sağlığı laboratuvarlarında incelemeler tamamlanmadıkça vatandaşımıza aşı yapılamaz. Biz testlerimizi yapmadıkça, dünyada test sonuçları açıklanmadıkça ruhsat vermeyiz. Ruhsat vermediğimizi ülkede kullandırmayız.”
“Çin’den daha fazla almak istiyorum, alamıyorum”
Çin’den sipariş edilen aşının 11 aralık gününde geleceğini ve incelemelerin iki hafta süreceğinin bilgisini paylaşan Fahrettin Koca, ay sonu gibi aşılamanın başlayabileceğini ifade etti.
50 milyon dozun Türkiye’nin ihtiyacını karşılamayacağını, 100 milyon doz aşının gerektiğine dikkatleri çeken Koca, “Tabii ki arttıracağız. Çin’den daha fazla almak istiyorum, alamıyorum. Vermiyor. Rusya vermek istiyor. Onun eksik olan toksikolojik (zehir bilimi) kısmını biz tamamlıyoruz şimdi. Tamamlandıktan sonra o aşı da olabilir. Şunu bilin: Çin aşısı bu aşılardan ucuz değil. Ucuz olduğu için tercih edilmiyor.”
Çin aşısının fiyatı ile ilgili olarak herhangi bir bilgi paylaşmayan Fahrettin Koca, Türkiye’nin Pfizer-BioNTech aşısını neden almadığını şöyle anlattı: “İki Türk’ün başarısı ile övünüyoruz. İlk günden itibaren irtibattaydık. Türkiye’de Faz 3 çalışması için izin verdiğimiz kaç aşı var? İki. Biri, BioNTech. O arkadaşlar olmasa BioNTech’e vermezdik. Niye verdik? Vatandaştaki etkisini görerek, satın almak için. Ama (onlar) ‘1 milyondan fazla veremeyiz’ dedi. 2021 için 25 milyon verebileceklerini söylediler. Ben 2021’in nisanından sonra aşıya ihtiyacım olmayacak. Çünkü benim aşım devreye girecek. Nisan dahil, bana ne kadar aşı verirseniz, alırım. Fazla veremeyeceklerini söylediler. O onların stratejisi… Nisana kadar verecekleri bir miktar var ama yeterli değil. Onu artırmaya çalışıyoruz.”
Pfizer ile görüşmelerin sürdüğünü aktaran Koca, aşı geliştiren diğer firmalardan Moderna’nın yurt dışına vermediğini ifade etti.
“Almaktan yana olmadım. Bekletiyorum”
AstraZeneca içinse “Almaktan yana olmadım. Bekletiyorum” diyen Koca, bunu şöyle gerekçelendirdi: “Vatandaşıma, ‘Yüzde yüz güvenebilirsiniz. Ben de yaptırmak istiyorum’ diyebileceğim bir aşı olma noktasında, daha emin değil dünya. Uzun vadeli bağışıklık sonuçlarını bilmiyoruz. Erken dönem başarı sonuçlarını dünya göremedi.
Yalnızca AstraZeneca için değil, BioNTech için de söylüyorum. Bunlar ‘mRNA’ aşısı. Yani, genetik yollarla elde edilen aşılar. Erken dönemde antikor ve hücresel bağışıklık geliştirme anlamında başarı ortaya koymuş olabilirler. Ama orta ve uzun vadeli sonuçlarını dünya bilmiyor. Çünkü salgında mRNA yöntemiyle ilk kez kullanılıyor.”
“Bilim Kurulu çalışıyor, bir strateji belirledik”
Aşılama ile ilgili olarak planlama yaptıklarını anlatan Koca, şöyle konuştu: “Bilim Kurulu çalışıyor, bir strateji belirledik. Kimilerine yerinde yapacağız. Diyelim, huzurevi. Huzurevinde yapacağız. Diyelim, cezaevi, biz yapacağız. Diyelim öğretmenler, biz planlayacağız. HES sistemine ve e-Nabız’a bütün aşamaları kaydetmek istiyoruz. Risk gruplarından başlayıp yaygın şekilde yapacağız.”
Koca belli şartlar sağlanırsa üst limit koyarak aşıların eczanelerde satışına izin verileceğini söyledi.