Sanat çevrelerinde bilinen ve özel bir saygı duyulan Fahrelnissa Zeid, eserleri kadar yaşamı, kişiliğiyle de dikkat çeken bir sanatçı. Hayatı boyunca sadece sanat değil siyaset ve diplomasi dünyasının da ortasında yer aldı. 2. Abdülhamit’in sadrazamlarından Cevat Paşa’nın kardeşi Şakir Paşa’nın kızı olarak 1901’de doğan sanatçı, işgal altındaki İstanbul’da resim eğitimi alan sanatçı İzzet Melih Devrim ile evlendi. Etkileyici kişiliği ve tarzıyla girdiği ortamlarda herkesi etkilediği hep anlatılır.
FAHRELNISA ZEID KİMDİR?
1901 yılında Büyükada’da doğan Fahrelnissa Zeid, Osmanlı döneminde Sadrazam Cevat Paşa’nın yeğenidir. Sanatçının kardeşleri yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı ve ressam Aliye Berger’dir. Yazar İzzet Melih Devrim ile evliliğinden olan çocukları ressam Nejad Devrim ve yönetmen, tiyatro sanatçısı Şirin Devrim’dir. Zeid aynı zamanda seramik sanatçısı Füreya Koral’ın teyzesidir.
Sanayi-i Nefise’nin ilk kadın mezunlarından olan sanatçı, resim öğrenimine Paris’teki Académie Ranson’un Stalbach Atölyesi’nde, sonrasında İstanbul’daki Namık İsmail Atölyesi’nde devam etti. 1934 yılında Irak’ın Ankara temsilcisi Emir Zeid ile evlendi ve prenses unvanını aldı.
İlk kişisel sergisini 1944’te Maçka’daki evinde açan Zeid, 2. Dünya Savaşı sonrası belirli süreler yaşadıkları Paris, Londra, New York, Brüksel ve daha birçok şehirde yapıtlarını sergiledi. 1976 yılında Amman’a yerleşen sanatçı, kendi adını taşıyan bir sanat enstitüsü kurdu ve hayatının sonuna kadar enstitüye destek vererek üretimlerine devam etti. Sanatçı, 90 yaşında 1991’de Amman’da hayata veda eder.
Coşkulu ve etkili kompozisyonları ile tanınan Zeid’in kendine özgü resim dili, tek üsluba indirgenemeyecek kadar canlı ve zengindir. Zeid’in sanat pratiği; minyatür kurgusuna uygun şekilde inşa edilmiş figürlü kompozisyonlarıyla erken dönem, vitray yüzeylerini anımsatan geometrik ve serbest soyutlamacı çalışmalarıyla olgunluk dönemi ve çoğunlukla portrelerden oluşan ve psikolojik anlatının ön plana çıktığı geç dönem şeklinde sınıflandırılabilir.
