Paris merkezli Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü 2019 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ni açıkladı. Türkiye 180 ülkenin yer aldığı söz konusu listede 157’nci sırada yer aldı. Türkiye geçen yıl da listede 157’nci sırada yer almıştı.
İlk üç değişmedi
RSF’nin Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde ilk üç sırada yer alan ülkeler de değişmedi. Basın özgürlüğünü en iyi tesis eden üç ülke sırası ile Norveç, Finlandiya ve İsveç oldu.
Listenin son sıralarında ise değişiklik yaşandı. 2017 ve 2018 yıllarında son sırada yer alan Kuzey Kore bir basamak yükselerek 179’uncu basamağa yerleşti, son sırada ise Türkmenistan yer aldı. Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden sorumlu tutulan Suudi Arabistan da üç basamak birden gerileyerek 172’nci sıraya geriledi.
Raporda Türkiye hakkında ne deniyor?
Raporda, Türkiye’ye hukukun üstünlüğü ve demokrasinin gerilemesi konusunda sert eleştiriler getirildi. “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetinin medyadaki eleştirel seslere karşı yürüttüğü cadı avı 2016’daki başarısız askeri darbeden sonra zirve yaptı” denilen raporda şu ifadeler kullanıldı:
‘En büyük medya kuruluşu artık hükümet yanlısı’
“Onlarca medya kuruluşunun ortadan kaldırılması ve Türkiye’nin en büyük medya grubunun hükümet yanlısı bir şirket tarafından alınmasından sonra yetkililer, çoğulculuktan geriye kalan çok az şey üzerindeki baskıyı artırıyor. Geriye kalan az sayıdaki medya kuruluşu taciz altında ve marjinalize ediliyor.”
‘Yeni norm: Cezaevi’
Türkiye için ‘dünyada en çok gazetecinin hapse atıldığı ülke’ tespitini yineleyen RSF, “Mahkemeye çıkarılmadan önce cezaevinde bir yıldan uzun süre geçirmek yeni kural ve uzun cezalar da yaygın” ifadelerini kullandı. Tutuklu gazetecilere ve kapatılan medya kuruluşlarına yasal temyiz haklarının verilmediğini de ifade eden RSF şu tespitte bulundu:
‘Yeni Türkiye’de hukuk, kaybolan bir hatıra’
“Hukukun üstünlüğü, olağanüstü cumhurbaşkanlığı yetkilerinin bulunduğu ‘Yeni Türkiye’de kaybolmakta olan bir hatıra. İnternet sitelerine ve sosyal medyaya karşı sansür görülmemiş boyutlara ulaştı ve yetkililer şimdi, internetteki video sitelerini kontrol altına almaya çalışıyor.”
RSF, kendi Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu’nun kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma eylemine katıldığı için ‘terör propangadası yapmakla’ suçlandığını ve Türkiye’nin ‘Cennet Belgeleri (Paradise Papers)’ konusundaki haberleri sebebi ile bir gazeteciye dava açılan tek ülke olduğu hatırlatıldı. Gazeteci Pelin Ünker’in Cennet Belgeleri sebebi ile 13 ay hapse mahkûm edildiği ve ağır para cezasına çarptırıldığı hatırlatıldı; hükümetin ‘vatansever değil’ diye nitelediği araştırmacı gazeteciliğin cezalandırıldığı belirtildi.
