Türk vatandaşı olmak isteyen yabancıların yapması gereken gayrimenkul yatırımı 19 Eylül 2018 tarihinden itibaren 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürüldü. Gerçekleştirilen bu düzenleme ile başvuruda bulunan kişilere doğrudan vatandaşlık hakkı tanındı. Söz konusu uygulama ile birlikte, 2018 yılı içerinde hızlı bir büyüme grafiği çizen yabancılara yönelik olarak gerçekleştirilen konut satışları bu yılın sonunda rekor seviyeye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tarafından açıklanan verilere göre yabancılara yönelik gerçekleştirilen konut satışları 2018 yılı içerisinde bir önceki yıla kıyasla yüzde 78,4 oranında bir artış yaşayarak, 39 bin 663 adet oldu.
2018 yılında en fazla konut alan yabancılar sıralamasında Irak vatandaşları 8 bin 205 adet konut ile ilk sırada yer alırken, Irak’ı 3 bin 652 konut ile İran, 2 bin 718 konut ile Suudi Arabistan, 2 bin 297 konut ile Rusya Federasyonu ve 2 bin 199 konut ile Kuveyt izledi.
“Bonus vatandaşlığın vatandaşlarımızda yaratacağı etkiyi de düşünmeliyiz”
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bahadır Erdem, vatandaşlık hakkının günlük ekonomik ihtiyaçlar baz alınarak revize edilemeyeceğini ifade ederek, bu konuda şu değerlendirmelerde bulundu.
“İlk etapta istenilen rakamlar biraz iddialıydı, şimdi de fazla düştü. İki yıldır ekonomi kötü, bunu aşağıya indirelim. Ekonomimiz düzeldi, yukarı çıkaralım diyerek devamlı bu rakamla oynanmaz. Yurtdışında böyle bir şey yok. Şu anda bir yabancı Türkiye’den ev aldığında ailesinin bütün üyelerine vatandaşlık veriliyor. İnşaat sektörü zor durumda. Sektörü kurtarma havasıyla topraktan ev satıp olmayan gayrimenkulü alana, eşine çocuklarına vatandaşlık verilmesi doğru bir şey değil. Yabancılara vatandaşlık verilirken, bunun kendi vatandaşlarımızda yaratacağı etkiyi de düşünmeliyiz. Vatandaşlık bir gönül bağıdır, ülkeye duyduğumuz sadakati temsil eder. Vatandaşlar nezdinde şüpheye düşürecek adımlar atmamalıyız” dedi.
“Kim olursa olsun gel mantığı doğru değil”
İnşaat firmaları tarafından gerçekleştirilen reklamlarda “ev alana TC vatandaşlığı” diyerek ürünlerinin yanına pasaport koyduğunu hatırlatan Bahadır Erdem, “Vatandaşlığın bonus olarak verildiği imajı hoş bir görüntü değil. Hükümetin bu konuda inşaat firmalarını uyarması gerekiyor” dedi.
Ekonomik ve hukuki anlamda Türkiye’den daha geri durumda olan ülkelerde yaşayan kişilere hemen vatandaşlık verilmesinin doğru olmadığını dile getiren Bahadır Erdem, “Kim olursa olsun gel mantığı doğru değil, ülkeye faydalı olacak vatandaşlığa alınır. Bir ülkenin verebileceği daha kıymetli bir şey yok. Bunun tanıtımı ve duyurusu çok hassas yapılmalı. Aksi takdirde ekonomik olarak getirisi olur, ama psikolojik ve sosyolojik olarak çok da götürüsü olur” şeklinde açıklamada bulundu.
Sabit sermaye tutarı 2 milyon dolardan 500 bin dolara indirildi
Diğer taraftan Türkiye, Temmuz 2016 yılı itibari ile gerçekleştirilecek yatırım karşılığında vatandaşlık vermeye başladı. Eylül 2018’de Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile, Türk vatandaşlığına geçiş şartları kolaylaştırıldı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı kazanabilmek adına öngörülen sabit sermaye tutarı 2 milyon dolar düzeyindeyken 500 bin dolara indirildi. Gerçekleştirilen yeni düzenlemelere göre, vatandaşlığa hak kazanabilmek adına öngörülen sabit sermaye tutarı 2 milyon dolardan 500 bin dolara indirildi. Ayrıca Türkiye’de gayrimenkul sahibi yabancıların vatandaşlığa geçişi için gereken asgari taşınmaz bedeli de 1 milyon dolardan 250 bin dolara çekildi. Bankalarda tutulması gereken mevduat miktarı da 3 milyon dolardan 500 bin dolara düşürüldü.
Hangi ülkeler vatandaşlık hakkı veriyor?
Türkiye gibi birçok ülke gerçekleştirilecek yatırım karşılığında vatandaşlık imkanı sunuyor. Örneğin; Avusturya’da 2 milyon dolarlık bir yatırımla vatandaşlık hakkı tanınırken, Yunanistan 250 bin Euro’luk gayrimenkul alımlarında vatandaşlık veriyor. Ancak ilk 7 yıl ülkede yaşama şartı getiriyor. Bulgaristan 585 bin dolarlık gayrimenkul alma zorunluluğu ve 3 yıl ikamet şartı arıyor. ABD 1 milyon dolarlık yatırım, iki yılı koşullu 5 yıllık oturum şartı arıyor.