MB’nin net uluslararası rezervleri bundan önceki hafta 2.76 milyar dolarklık bir artış yaşayarak 27.99 milyar dolara çıkmıştı. Rezervler yıl başından bu tarafa geçen 19 haftanın yalnızca beşinde artış kaydetti.
MB’nin koronavirüs salgınına yönelik olarak ilk önlemlerinin hayata geçtiği 20 mart ile biten haftada da toplam rezervlerinde meydana gelen düşüş bir haftada 10.7 milyar dolar olmuştu.
Rezervlerde meydana gelen düşüşle birlikte Türkiye’nin yeni bir dış kaynak sağlayıp sağlamayacağı da piyasada yakından takip ediliyor. Türk ekonomisi, 170 milyar dolarlık dış borcu karşılayabilmek adına kaynak arayışına devam ederken, siyasiler IMF’den swap ya da kredi ile sağlanacak bir kaynağı reddediyor, ticaret yapılan G-20 ülkeleri kaynaklı swap (takas) benzeri adımlarla finansmana ise sıcak bakıyorlar.
Merkez Bankası’nın aldığı tedbirler
Merkez Bankası’nın aldığı ilk tedbirlerden biri, zorunlu karşılıklar uygulamasında reel kredi büyüme koşullarını sağlamakta olan bankalara yönelik olarak yabancı para zorunlu karşılık oranlarında tüm yükümlülük türlerinde ve tüm vade dilimlerinde 5 puan indirime gitmesi olmuştu. MB bu yolla bankalara 5.1 milyar dolar karşılığı döviz ve altın cinsi likidite sağladı.
Kalıcı düşüş değil, öteleme
Diğer taraftan banka rezerv artışlarında en büyük kaynağı olan reeskont kredisi geri ödemelerinde ötelemeye gitti. MB 18 mart -30 haziran arasında vadesi gelecek şekilde toplam 7.6 milyar dolar karşılığı kadar reeskont kredisi geri ödemesini erteleme hakkı getirdi. İlgili tutar erteleme olması sebebi ile rezervlerde kalıcı düşüşe sebep olmuyor fakat MB’nin bu kanaldan rezerv artışlarını ileri bir döneme öteliyor.
MB’nin geçen yıldan bu yana swap ile sağladığı dövize karşın rezervlerinde meydana gelen düşüşte bir diğer belirleyici etken ise kamunun artan döviz arzı. Bankacıların hesaplamalarına göre 2019 yılının tamamında 30 milyar doları aşan kamunun döviz arzı bu yıl ilk çeyrekte 30 milyar doları aşmış durumda.
İlgili veriler bankacılar tarafından ancak gecikmeli olarak hesaplanabiliyor ve MB’nin uygulamaya aldığı swaplar bankanın kendi rezervlerinde azalış olmasına rağmen brüt rezervlerindeki düşüşü sınırlıyor.
