NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın gerçekleştirilen ilk gün oturumlarının sonrasında düzenlenen basın toplantısı esnasında açıklamalarda bulunan Pompeo, Rusya’nın INF’den doğan yükümlülüklerini yerine getirmediğini dile getirerek, buna karşı durulması gerektiğini belirtti.
Pompeo, “Rusya anlaşmayı ihlal etse de mümkün olduğunca sabırlı davrandık ve yükümlülükleri yerine getirmesi konusunda ikna etmeye çalıştık” şeklinde konuştu.
Moskova yönetiminin çok sayıda orta-menzilli ‘SSC-8 füzesi’ geliştirdiğini ve INF anlaşmasını ‘esaslı biçimde’ ihlal ettiğini ifade eden Pompeo, “Rusya, silahların denetlenmesi yükümlülüğü konusunda hile yapıyor, yeni füzelerinin menzili Avrupa’ya doğrudan tehdit.” değerlendirmesinde bulundu.
60 gün içerisinde ABD’nin anlaşma kapsamında hiçbir füze sistemi üretmeyeceğini, test etmeyeceğini ve konuşlandırmayacağını belirten Pompeo, anlaşmadan ayrılmak için altı aylık ihtar süresinin 60 gün sonra başlayacağını bildirdi.
Rusya’dan yanıt
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova ise Moskova’nın INF hükümlerine sıkı bir şekilde uyduğunu ve ABD’nin de bu durumu bildiğine yönelik olarak açıklamalarda bulundu.
Konu ile ilgili olarak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise “Müttefikler, Rus füze sisteminin INF Anlaşması’nı ihlal ettiği ve Avrupa-Atlantik güvenliğinde önemli risk oluşturduğu konusunda mutabık” ifadelerini kullandı.
NATO üyesi 29 ülkenin dışişleri bakanları da “Rusya’yı, yeniden ve ivedilikle INF’yi tam ve kanıtlanabilir şekilde uymaya çağırıyoruz. Bu anlaşmayı korumak artık Rusya’ya düşmektedir” diye açıklama yaptı.
INF anlaşması
ABD Başkanı Donald Trump, geçen ay yaptığı açıklamasında, INF Anlaşması’ndan çekilme kararı aldığını açıklamıştı.
Trump, Rusya’nın yıllardır yasaklanan silahları ürettiği ve bulundurduğunu, böylece anlaşmayı ihlal ettiğini savunmuştu.
Anlaşma, iki ülke arasında 1987 yılı içerisinde imzalanmıştı. Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikhail Gorbaçov tarafından imzalanan anlaşma, nükleer başlık kapasitesi olan orta menzilli füzelerin üretimini ve konuşlandırılmasını karşılıklı olarak yasaklıyordu.
Anlaşma, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ABD ile Rusya arasında devam etti. Anlaşmayla iki taraf 500 ila 5 bin kilometre arasında menzile sahip yaklaşık 2 bin 500 füzeyi kullanımdan kaldırmak zorunda kalmıştı.