Avrupa Konseyi Ankara’ya bir kez daha iş insanı Osman Kavala ve HDP’nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş ile ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) hükümlerini yerine getirmeye çağırdı.

Konsey, bu konuda Ankara’yı yaptırım tehdidiyle değil, diyalog yoluyla AİHM hükümlerini yerine getirmeye ikna etmek istiyor.

DW Türkçe’den Kayhan Karaca’nın yaptığı habere göre AİHM kararlarının icrasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin bu konuyla ilgili periyodik toplantıları bu hafta Strasbourg’da gerçekleştirildi.

Komite, Osman Kavala hakkında geçen yıl başlatılan ‘ihlal prosedürü’ kapsamında herhangi bir yaptırım planı açıklamadı.

Dosya ile ilgili olarak AİHM hükümlerini, bu hükümler temelinde Komite’nin önceki kararlarını ve AİHM kararlarıyla ilgili Türkiye’nin yükümlülüklerini bir kez daha hatırlatmakla yetindi.

Strasbourg’daki toplantıya Adalet Bakan Yardımcısı Niyazi Acar’ın katılmasını ‘memnuniyet verici’ bulan komite, ‘tüm yetkili Türk makamlarını ve ulusal yargı organlarını’ AİHM hükümleri uyarınca Osman Kavala’yı derhal serbest bırakacak kararı vermeye çağırdı.

Yaptırım yerine diyalog

Yaptırım yaklaşımı yerine diyaloğu ön plana çıkaran Komite, ‘Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde’, hakkındaki AİHM hükümlerinin uygulanışında ‘en elverişli ilerleme yolunu bulmak amacıyla diğer önlemleri incelemeye devam etmeyi’ kararlaştırdı.

Ankara’nın Eylem Planı

Ankara bu karar öncesi Strasbourg’a ilettiği Eylem Planı’nda, Kavala hakkında ulusal mahkemeler önünde yargı sürecinin devam ettiğini belirtip, Avrupa platformunda karar alınmadan bu sürecin sonlanmasının beklenmesini istedi.

Dizi eleştirisi

Osman Kavala’nın avukatları ise 30 Ağustos 2023 tarihinde Strasbourg’a ilettikleri bir görüşte AİHM hükümlerinin hâlâ yerine getirilmediğini belirtti. Avukatlar, Bakanlar Komitesi’nden Türk makamlarıyla en üst düzeyde temasa geçilmesini, Adalet Bakanlığı’ndan kapsamlı ve doğru bilgi talep edilmesini, Anayasa Mahkemesi’ne AİHM hükümlerini tam olarak ve ivedilikle yerine getirme çağrısında bulunulmasını ve Kavala’nın TV dizilerinde ‘suçlu’ gibi gösterilmesinin kınanmasını istedi.

Demirtaş dosyası

Bakanlar Komitesi, Selahattin Demirtaş dosyasında da diyaloğu ön plana çıkardı. Komite, AİHM hükümlerine rağmen Demirtaş’ın serbest bırakılmamasının, ‘ulusal makamların AİHM ve Bakanlar Komitesi kararlarını dikkate almadıklarına yönelik kanıyı kuvvetlendirdiğine’ vurguda bulundu. Demirtaş için, ‘Hakkında AYM önündeki sürecin sonlanması beklenene kadar tutukluluk dışındaki önlemler de incelenerek, derhal serbest bırakılması’ çağrısını yineledi.

Avrupa Konseyi üyesi devletler ve Avrupa Konseyi Genel Sekreterine, ‘Demirtaş’ın tutukluluk halini Türk makamlarıyla temaslarda gündeme getirme’ çağrısında bulunulan kararda, dosyada ilerleme olmaması halinde konunun Aralık 2023’te Strasbourg’daki AİHM hükümleri gündemli toplantıda yeniden ele alınacağı bildirildi.

Bakanlar Komitesi, Kavala ve Demirtaş hakkındaki AİHM hükümleri temelinde Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) ‘Yürütmeye karşı bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlanması’ için gerekli tüm önlemlerin alınmasını da talep etti.